Kumlama işlemi; boya sökme, yüzey temizleme, yüzey pürüzlendirme amaçları için kullanılan bir mekanik yüzey işlemidir. Bu işlem doğru kumlama sistemi kullanıldığında çok verimli sonuçlar elde edilebilir.

Açık alanda yapılacak mobil kumlama işlemi için kumlama kazanları kullanılır. Kumlama kazanları ile tersanelerdeki gemilerin kumlanması, büyük konstrüksiyonların kumlanması gibi işler yapılabilir. Ayrıca kumlama odalarında çok büyük parçaların kumlanması da bu makine türü ile gerçekleştirilir. Küçük ve sayıca çok parçaların kumlanmasında; Türbinli kumlama makineleri kullanılır. Metal sacların, profillerin ve boruların kumlanmasında da bu tür makineler kullanılmaktadır. Türbinli kumlama makineleri genel olarak yarı - otomatik sistemlerle çalısır. Orta boy parçaların manuel / otomatik olarak kumlanması için kumlama kabinleri kullanmaktadır. Çok girift / karmasık geometrik yapıya sahip parçaların kumlanmasında, özel ve hassas parçaların kumlanmasında kullanılmaktadır. Kumlama kabinleri küçük ve kapalı sistem oldukları için yer sorunu yasayan firmalar için oldukça idealdir. 

Kumlama makinelerinde çeşitli kumlama aşındırıcı malzemeleri kullanılır. Bunlar, metal esaslı, cam ve mineral esaslı olabilmektedir.Kumlamada kullanılan aşındırıcıların doğru seçilmesi çok önemlidir. Her çeşit kumlama makinesinde kullanılabilecek aşındırıcı çeşidi farklıdır. Uzman kisilerden teknik destek alınması önemlidir.

Kullandığınız kumlama sarf malzemeleri en az kumlama makinesi kadar önemlidir. Doğru makinede, doğru ebatlarda, doğru miktarda sarf malzemesi kullanılmalıdır. Her hangi bir aşamada yanlış kullanılan kumlama sarf malzemesi istenmeyen sonuçlar ortaya çıkaracak veya kumlama işleminizin verimini çok büyük oranda düşürecektir. Kumlama sarf malzemelerini tedarik ederken; size teknik destek verebilecek, kaliteli uzun ömürlü ürün sunabilecek bir firmayı seçmeniz çok önemlidir.

http://www.sineryum.com/kumlama-ile-ilgili-temel-bilgiler

Metal zamanla paslanır ve korozyona uğrar. Metal kumlama, metalin üzerindeki yağ, kir, pas ve korozyonu kaldırır. Metali boyaya hazırlar. Boyama işlemi metalin kullanım ömrünü uzatır.

Kumlama işlemi, özel imal edilmiş grit adında çeşitli aşındırıcı maddelerle yapılır. Metal kumlama, metal yüzeyinde görünen ya da mikronize boyutlardaki pas ve korozyonu yok etmekle birlikte, metalin özünü ortaya çıkarmaktadır.

Kumlaması henüz bitmiş olan bir metal, pas ve korozyona karşı en korumasız olduğu zamandadır. Metal kumlama işleminden sonra nemli bir ortama bırakılırsa bir kaç saat içinde renk değişimi ile kendini belli eden oksidasyona maruz kaldığı gözlenir. Bu sebeple kumlanmış olan metal en kısa sürede korunmalı, boyanarak metalin hava ile teması kesin suretle kesilmelidir. Bunun için en iyi uygulama da zinc boyamadır. Unutulmamalıdır ki kumlama ne kadar kaliteli yapılmış olursa olsun, profesyonelce yapılmamış bir boya uygulamasında, iğne ucu kadar bir noktanın hava ile teması halinde, hava alan o noktadan korozyonun başlaması ve tüm metale yayılması kaçınılmazdır.

Kumlama işleminin amacı her şeyden önce boya uygulanacak olan metalin uygun kumlama makinesi vasıtasıyla tam anlamıyla temizlenmesi ve uygulanacak olan boyanın metal yüzeyinde tutunabileceği gözenekler ve pürüzlülük oluşturmaktır. Kumlamaişlemi aynen zımpara kâğıdında olduğu gibi bir pürüzlülük sağlamaktadır. Uygulanan boyanın metal yüzeyine herhangi bir kimyasal reaksiyon ile yapışması mümkün değildir. Yapışmanın tam olabilmesi içinde yüzey, uygun aşındırıcılarla pürüzlendirilmelidir.

Metal kumlama işlemleri, uygun seviyede aydınlatılmış, gerekli emniyet tedbirlerinin alındığı uygun genişlikte açık ve/veya kapalı alan ve yüksekte gerçekleştirilebilir. Çalışma ortamının olumsuz koşulları arasında, ayakta çalışma, zorlamalı vücut pozisyonları, toz, gürültü, sıcaklık, yüksekten düşme, sert cisim çarpması sayılabilir. Mesleğin icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır. Risklerin tamamen ortadan kaldırılamadığı durumlarda ise işveren tarafından sağlanan uygun kişisel koruyucu donanımı kullanarak çalışır.

Metal Kumlama İşçisi  (Seviye 3), iş sağlığı ve güvenliği ile çevresel önlemleri alarak, kalite sistemleri çerçevesinde, çalışılan yeri düzenleyen, çalışma alet ve donanımının koruyucu ve talimatlı bakımlarını sağlayan, kumlama alanında amiri ile birlikte iş programını yapan, çeşitli yöntem, ekipman ve aşındırıcı malzemesini kullanarak, iş parçalarının mekanik özelliklerini geliştirmek ve kaplama öncesi metal malzemelerin yüzeylerindeki toz, kir, boya atıkları ve oksitli tabakayı uzaklaştırmak için mekanik ve kimyasal temizlik yapan ve mesleki gelişim faaliyetlerini yürüten nitelikli kişidir.

Almen test cihazı

Anahtar takımları

Aşındırıcılar

Bağlama aparatları

Basınçlı hava hortumları

Elek

Filtreler

Hava kurutma düzeneği

Hava tankı

Kaldırma ve taşıma araçları

Kimyasal banyolar

Kişisel Koruyucu Donanım (baret, ayakkabı, eldiven, maske, kulak tıkacı,  gözlük, koruyucu elbise)

Kompresör

Kum püskürtme memesi

Kumlama kabini

Kumlama nozulu

Kumlama tabancası

Kumlama tamburu

Kumpas

Kürek

Madeni yağ

Manometre

Su hortumu

Temel el aletleri

Terazi

Toz toplama ünitesi

Zaman rolesi

Temel fark şudur: Bilyalama veya bilyeli kumlamada kumlama makinesinde fırlatma diski (çarkı) kullanılır. Kum püskürterek temizleme işleminde ise kumlama makinesinde sıkıştırılmış hava kullanılır.  

Bilyalama/Bilyeli kumlama: Aşındırıcı, bir tarafında yönlü aralık olan özel çelik bir gövde içinde hızla dönen atış/fırlatma diski ya da çarkı aracılığıyla ivme kazanır. Bilyalama/Bilyeli kumlama makinesi metali, farklı profilleri, mermeri, parke taşını, kaynaklı yapıları kumlamak için kullanılır.

Kum püskürterek temizleme: Aşındırıcı, sıkıştırılmış hava akımı içinde dozajlıdır ve kumlama nozulunun neden olduğu dışarı akış içinde gerçek bir ivme kazanır. Kum püskürterek temizleme kumlama odaları, kumlama kabinleri, seyyar kumlama makineleri, vakumlu kumlama makinelerinde kullanılan bir kumlama yöntemidir.

Kumlama makinelerinde çeşitli kumlama aşındırıcı malzemeleri kullanılır. Bunlar, metal esaslı, cam ve mineral esaslı olabilmektedir. Kumlamada kullanılan aşındırıcıların doğru seçilmesi çok önemlidir. Her çeşit kumlama makinesinde kullanılabilecek aşındırıcı çeşidi farklıdır. Paslanmaz çelik bilya, cam kürecik, alüminyum oksit bilya, çelik grit, bazalt, silis, kuarz gibi aşındırıcılar kullanılmaktadır.

Silis: Oldukça ince çeşitleri olan silis kumu genellikle ince saclarda hafif şiddetle kumlama yapılacağı zaman kullanılır.

Bazalt: Tozuması az denilebilecek bu kum genellikle kapalı ortamlarda kumun geri dönüşümlü olarak kullanılabileceği yerlerde kullanılır.

Grit: Tozuması en az ve kumlama gücü en iyi olan kum çeşididir. Aslında kum değil demir artığıdır.

ISO 8501-1:1998 ve TSE EN ISO 8501-1 standardına göre değerlendirilir.

ISO 8501-1′e göre yüzey temizlik değerleri aşağıdaki gibidir.

Sa 1 < %80 Hafif temizlenmiş

Sa 2 %80 İyi temizlenmiş

Sa 2.5 %96 Çok iyi temizlenmiş

Sa 3 %99 Komple temizlenmiş

Kumlama işlenecek malzeme yüzeyine Kumlama Makinesi vasıtasıyla yüksek hızlarda parçacıkların (aşındırıcının) püskürtülmesi, fırlatılması temeline dayanan bir yüzey işleme yöntemidir. Gemi inşa sanayiinde raspalama, diğer bir çok sektörde şotlama veya bilye püskürtme olarak da bilinen bu işlem çeşitli metallerden camlara, betondan kumaşa kadar binlerce çeşit malzemede yine çelik bilyeden cam tozuna, silis kumundan kayısı çekirdeğine kadar birçok farklı aşındırıcı kullanılarak çok farklı amaçlar için kullanımaktadır. Kumlama Makinesi ise basitçe kumlamada kullanılan parçacıkların istenen yüzeye yüksek hızlarda fırlatılmasını sağlayan makineler olarak tanımlanabilir. Bir çok Kumlama Makinesi bu püskürtme işleminin yanı sıra fırlatılan parçacıkların toplanıp temizlenip yeniden fırlatılmak üzere hazır hale getirilmesini de (geri kazanımını) sağlamak üzere ilave donanımlar ve aşındırıcının uygun açıda, uygun hızda malzemeye isabet etmesini sağlayacak şekilde malzeme taşıma sistemleri içermektedir. Kumlama Makinesi tasarlanırken belirleyici olan 2 temel özellik vardır.

1-Aşındırıcı Püskürtme Yöntemi

2-Kumlanacak malzemeyi taşıma-hareket ettirme sistemi 

1.1 Aşındırıcı Püskürtme Yöntemleri

Aşındırıcıların istenen parça yüzeyine fırlatılması iki farklı yöntemle gerçekleştirilmektedir. 

1.1.1 Basınçlı havanın itici etkisiyle püskürtme

Bu tip kumlama basınçlı havanın basınç enerjisinin basınç düşümüyle kinetik enerjiye dönüşmesi sonucu beraberinde taşıdığı aşındırıcıya da kinetik enerji kazandırması youyla olmaktadır. Kum genellikle havanın itici etkisiyle bir hortum boyunca taşınmakta ve bir nozul vasıtasıyla püskürtülmektedir. Hortummun sahip olduğu elastiklik bu kumlama yönteminin en büyük avantajıdır. Bu sayede en dar ve ulaşılması güç yerlere ulaşabilir ve kumlanabilir.  Nozul bu tarz makinelerin en çok aşınan yeridir. Bu nedenle bor karbür gibi çok sert seramiklerin sinterlenmesi yoluyla imal edilirler. Ağız çapları istenilen debi ve yüzeyde oluşturulmak istenen kumlama yoğunluğuna bağlı olarak değişmektedir. Kumlanacak yüzeye ve yüzeyin yerine bağlı olarak ağzın geometresi ve ağız sayısı da değişebilir. Bu tip kumlama makinelerinde kum ile havanın karıştırılması iki yolla mümkün olabilir. Birincisi hava tankındaki yüksek basınçlı hava hortumun içinde daha düşük basınca düşer ve hızlanarak nozula ulaşır. Nozulun girişinde ucu aşındırıcı deposunda bulunan başka bir hortum havanın hareket ettiği hortumla birleşir. Akışkanların sahip oldukları hız onların çevresine Bernoulli Denklemine uygun olarak uyguladıkları basınç ile ters orantılı olduğundan ikinci hortumun aşındırıcı tankına daldırılmış ucundan aşındırıcı taneleri emilerek nozulda basınçlı tanktan gelen hava ile birleşir ve dıarı beraber püskürtülür. Bu tip kumlama sisteminde ikinci hortum sürekli aşındırıcıyla dolu kalabillir ve hortumun diğer ucu aşındırı ile dolu olduğu sürece kumlama yapılabilir. 

İkinci metotta ise yalnız tek bir hortum mevcuttur. yine birinci metotta olduğu gibi hava, hortum boyunca ilerler. Fakat bu sefer hortumun bir yerinde basınçlı bir tankın içine depolanmış aşındırıcı yerçekimi ve pozitif basınçla hortumun içine itilir ve havayla beraber hortum içinde ilerleyerek nozula gelir ve püskürtülür. Bu sistemde kumlama sona erdiğinde hortumun içinde aşındırıcı kalması takip eden kumlama sırasında hortumun tıkanmasına neden olacağından uygun değildir. Bunu önlemek için aşındırıcı tankının hortuma bağlandığı yerde bir valf ile aşındırıcının akışı istenildiği zaman açılıp istenildiği zaman kapatılabilir. Bu sayed hortuma önce hava verilip hava akışı sağlandıktan sonra aşındırıcı verilmesi ve kumlama sona erdiğinde de önce kumun kesilmesi ve hortumda kalan kumun hava ile püskürtülmsinden sonra havanın kesilmesi sağlanabilir. 

Her iki metotun da kendine göre avantajları vardır. Birinci metotta hortumun içinde aşındırıcıların kalarak sıkışması gibi sorunlar yoktur ama kumlama yerine kadar hem hava hem de aşındırıcı taşıyan hortumların beraber taşınması zorunluluğuyla karşılaşılır. Aşındırıcı kazanına kumlama yapılırken ilave aşındırıcı eklenebilmesi ise birinci metodun bir diğer avantajıdır. Bu sayede kesintisiz kumlama yapılması teorik olarak mümkündür. İkinci metodun en büyük avantajı ise belirli bir hava debisi için püskürtülecek aşındırıcı miktarının aşındırıcı ya da kum akış kontrol valfı vasıtasıyla istenildiği gibi ayarlanabilmesidir. Nozulakadar aşındırıcı ve ha bir hortumla beraber taşınır. Kumlama süresi ise aşındırıcı basınçlı bir tanktan temin edildiğinden tankın hacmiyle orantılı olarak kesintilidir. Tanktaki aşındırıcı miktarı belirli bir seviyenin altına indiğinde kumlama durur ve aşındırıcı takviyesi yapılırken kumlama yapılamaz. Hangi metot kullanılırsa kullanılsın basınçlı hava ile kumlama yapmanın iki büyük avantajı vardır. Bunlardan birincisi basınçlı hava ile kumlama yapılırken er türlü aşındırıcının kullanılabilmesidir. Bir türbinde bulunan kompleks parçaların aksine hava ile kumlamada aşındırıcıların yüksek hızlarla çarparak aşındırabileceği tek parça elastik hortumu saymazsak kumlama nozuludur.  Nozullar çok yüksek sertliğe sahip oksitlerin veya karbürlerin sinterlenmesi ile imal edildiğinden çok sert olan silis kumları veya alüminyum oksit tozlarının da kumlamada aşındırıcı olarak kullanılmasını sağlamıştır. Havalı kumlamanın sahip olduğu ikinci büyük avantaj ise getirdiği dizayn esnekliğidir. Bir itfaiyecinin yangın söndürme hortumunu kullandığı için korunmak için özel elbiseler giyilerek kumlama nozulu elle kumanda edilebilir. Ve